تجهیزات آتش نشانی

تجهیزات آتش نشانی (Fire Fighting Equipment) مجموعه ی لوازم و وسایلی  هستند که جهت اطفاء، مهار و جلوگیری از  گسترش آتش کاربرد دارند. مطابق قانون کارفرما یا افراد مسئول در هر واحد یا سازمانی در صورت لزوم برای افزایش ایمنی موظف هستند که تجهیزات مناسب برای اطفاء حریق را تهیه و در دسترس قرار دهند. همچنین تعدادی از افراد باید تحت آموزش قرار گیرند و استفاده صحیح از آن ها را فرا گیرند.

به طور کلی تجهیزات آتش نشانی به دو دسته قابل حمل و سیستم‌ های ثابت طبقه بندی می گردند.

• تجهیزات آتش نشانی قابل حمل(Portable fire-fighting equipment)

 این نوع وسایل آتش نشانی جهت مقابله با آتش سوزی هایی که کوچک هستند و بلافاصله بعد از احتراق شناسایی می گردند، به کار می رود. تجهیزات ایمنی آتش نشانی باید به عنوان وسیله‌ ای برای پیشگیری و محافظت در نظر گرفته شود. این تجهیزات قابل حمل نظیر کپسول آتش نشانی به راحتی می تواند آتش سوزی های کوچک را مهار کرده و از گسترش آن جلوگیری نماید.

تهیه خاموش کننده های دستی قابل حمل باید بر اساس نتیجه ارزیابی خطر الزامات و استاندارد های آتش نشانی محل کار صورت گیرد. انتخاب نوع کپسول آتش نشانی، نصب آن در محل‌های مناسب و … همگی باید مطابق قانون و اصول تایید شده زیر نظر سازمان آتش نشانی باشد.

 در مکان های کم ریسک تهیه یک یا دو نوع خاموش کننده قابل حمل از نوع مناسب که به راحتی در دسترس هستند، می تواند کافی باشد. اما در مکان هایی که انواع خطر های گوناگون وجود دارد که می‌تواند منجر به آتش‌سوزی گردد، باید از تعداد بیشتری از لوازم آتشنشانی قابل حمل استفاده شود.

انتخاب خاموش کننده مناسب:

 برای اطفاء آتش سوزی با منابع گوناگون امروزه کپسول ها و خاموش کننده های گوناگون عرضه شده است که در خاموش کردن آن نوع آتش، بهترین عملکرد را دارند. مطابق جدول زیر می توان نوع خاموش کننده را بر اساس منبع مواد سوختنی انتخاب کرد.

خرید تجهیزات آتش نشانی

به هنگام خرید تجهیزات و لوازم آتش نشانی ارزیابی نوع خاموش کننده و تعداد مورد نیاز باید در مرحله ی اول صورت گیرد.

اولین نکته در تهیه این تجهیزات این است که فرد مسئول به این نتیجه برسد که آیا به این نوع تجهیزات قابل حمل نیاز است یا نه، انتخاب نوع خاموش کننده قابل حمل بر اساس ارزیابی ریسک آتش سوزی های احتمالی صورت می‌گیرد. همچنین سایز این نوع کپسول و تجهیزات نیز در طی فرآیند ارزیابی و تعیین ماهیت و اندازه آتش‌سوزی مشخص می گردد.

 به هنگام تعیین تعداد باید به این نکته توجه نمود که  نزدیک ترین خاموش کننده نباید بیشتر از ۳۰ متر از آتش فاصله داشته باشد.

محل مناسب جهت نصب لوازم ایمنی آتش نشانی قابل حمل:

•  در مکان های نصب گردد که به هنگام آتش سوزی جهت دسترسی به آن بیش از ۳۰ متر مسافت طی نگردد.
• در دسترس باشد مسیرهای فرار، راه‌ پله‌ها، ورودی خروجی ها، راهرو ها محل های مناسبی جهت نصب این تجهیزات می باشند.
•  در هر طبقه در موقعیت مشابه با سایر طبقات نصب شود.
•  دارای نشانه گذاری های مناسب بوده و در صورت قابلیت نصب بر روی برانکارد مخصوص، در ارتفاع کمتر از یک متر قرار گرفته شده باشند.

 بازرسی و آزمایش خاموش کننده ها:

 کپسول آتش نشانی و دیگر لوازم آتش نشانی قابل حمل همواره باید در وضعیت کارا و اطمینان از صحت عملکرد نگهداری شوند. به طور کلی به صورت ماهانه مورد معاینه بصری توسط افراد مسئول قرار گیرند.

 کپسول های آتش نشانی دارای چهار نوع خدمات بازرسی می باشند:

•  بازرسی و خدمات اساسی: به صورت چک سالانه
•  بازرسی فنی: هر 5 یا 10 سال
•  شارژ مجدد: بعد از هر استفاده و در برخی نوع ها حتی بعد از استفاده جزئی
•  تعمیرات اساسی: هر ۱۰ سال در خاموش کننده های فشار بالا

 سوابق بازرسی و نگهداری باید بر روی آن ها نصب گردد و تمامی عملیات های مربوط به بازرسی و نگهداری باید توسط شخص مسئول و آگاه صورت گیرد.

پتوی آتش نشانی:

 پتوی ضد حریق و آتش نشانی نوع دیگر از تجهیزات آتش نشانی قابل حمل است. از این نوع پتو ها می‌توان برای از بین بردن آتش سوزی های کوچک کلاس A و B استفاده کرد. نوع های صنعتی آن، مناسب استفاده در فعالیت های نظیر جوشکاری، کار نزدیک کوره و … است.

پتو آتش نشانی باید در محیط هایی که خطر حریق وجود دارد، توسط کارفرما تهیه شده و در دسترس افراد قرار گیرد. کاربر به هنگام استفاده باید آن را دور دست خود بپیچد تا بتواند از دست خود در برابر گرمای تابشی آتش محافظت نماید. در واقع پتو جهت محافظت کاربر در برابر گرما بین فرد و آتش قرار می گیرد.

پتو باید به دقت بر روی آتش قرار گیرد و اگر فردی دچار آتش‌سوزی شده باشد باید پتو را دور او پیچید.

 به طور کلی استفاده از کپسول به عنوان خاموش کننده دستی، از استفاده از پتو ایمن تر و کارآمد تر می باشد.

لوازم ایمنی آتشنشانی

• تجهیزات آتش نشانی با سیستم ثابت (Fixed systems)

نمونه از این وسایل آتش نشانی سیستم ثابت عبارتند از:

•  هیدرانت و شیر آتش نشانی
•  شیلنگ آتش نشانی
•  اسپرینکلر
•  سیستمهای آب و مه پاش
•  فوم آتش نشانی
•  پودر خشک

 سیستم های ضد حریق معمولاً در موارد زیر مورد نیاز بوده و یا توصیه به استفاده می گردد.

•  در هر مکانی جهت استاندارد سازی و رعایت الزامات معمول مقررات ساختمانی
•  در ساختمان های بلند یا ساختمان هایی با زیرزمین های عمیق، در این محل ها سیستم های اطفاء حریق ثابت جهت افزایش ایمنی و حفظ زندگی افراد موجود در محل به کمک آتش‌ نشانان می‌آیند.
•  در هر ساختمانی که نتایج ارزیابی خطر آتش سوزی نشان می‌دهد که اگر آتش به موقع خاموش نشود زندگی افراد را به خطر می‌افتد.
•  مطابق دستور العمل های بیمه برای ساختمان
•  در هر مکانی که ضرر و زیان عدم استفاده از این تجهیزات به نسبت میزان هزینه برای تهیه آنها بسیار بیشتر است.

 هیدرانت آتش نشانی (Fire hydrants):

سیستم هیدرانت آتش نشانی تجهیزاتی هستند که به وسیله آن مقادیر زیادی آب در مکان‌ های توزیع می‌شود. در آن از آب جهت خاموش کردن آتش سوزی استفاده می گردد. این وسایل قادر به تامین میزان نامحدود از آب برای استفاده توسط سرویس‌های آتش‌نشانی می‌باشند.

 در اماکن تجاری و صنعتی طبق مقررات ساختمان برای نصب هیدرانت آتش نشانی، جهت استفاده توسط نیرو های سازمان آتش نشانی در صورت بروز حریق الزاماتی وجود دارد.

شیلنگ آتش نشانی (Hose reels):

سیستم شیلنگ آتش نشانی به طور کلی به عنوان اقدامات اولیه جهت اطفاء حریق برای استفاده ساکنان ساختمان در نظر گرفته می شود. آتش نشانان نیز ممکن است در آتش سوزی های کوچک از آن ها استفاده نمایند.

شیلنگ آتش نشانی باید در موقعیت مناسب به راحتی قابل دسترسی باشد. ترجیحاً مجاورت محل های خروجی گزینه مناسبی برای نصب آن ها است. طول آن ها باید به اندازه باشد، تا بتوان نازل را به راحتی به هر اتاقی بود و مهم ترین قسمت هر اتاق نیز در دسترس باشد.

 سیستم اسپرینکلر (Sprinkler systems):

سیستم های اسپرینکلر قدیمی ترین و مطمئن ترین روش های تشخیص و کنترل خودکار آتش‌سوزی‌ ها هستند. آن ها در درجه اول برای حفاظت از اموال طراحی شده‌اند. اما اگر مطابق با استاندارد ها به کار روند، حتی در افزایش ایمنی زندگی افراد نیز می توانند نقش مهمی داشته باشند.

سیستم اسپرینکلر به عنوان یکی از تجهیزات آتش نشانی چگونه کار می کند؟

در ابتدایی ترین سطح یک سیستم بارانی آبپاش متشکل از لوله هایی است که از طریق یک شیر اصلی به منبع آب متصل می گردد. این شبکه در کل محل، برای توزیع آب  گسترش می یابد. دارای سر آبپاش و دستگاه های تشخیص بوده و به طور مساوی برای پوشش کامل منطقه در نظر گرفته می شود. به هنگام آتش سوزی پس از تشخیص، آن هد که آتش را تشخیص داده، باز می‌شود و اجازه می‌دهد آب جریان یابد. جریان آب به صورت پاششی و باران شدید بر روی آتش فرو می ریزد. از طرفی جریان آب باعث به صدا درآمدن آلارم خطر نیز می گردد.

برخلاف تصور عمومی تنها قسمت هایی که تحت تاثیر مستقیم گرمای حاصل از آتش قرار می‌گیرند، اجازه جریان آب را می‌دهند. به طور معمول یک یا دو عدد از آن ها برای خاموش کردن آتش و کنترل آن کافی می باشد. طراحی میزان آب خروجی به گونه ای است که معمولاً به ندرت باعث صدمه رسیدن به تجهیزات موجود در محل آتش سوزی می گردد.

انواع اسپرینتر و یا سیستم بارانی:

 سیستم های آب پاش تولید شرکت های مختلف تقریباً دارای سیستم های عملکرد مشابهی هستند. اما بسته به نوع ماهیت خطر در انواع مختلفی تولید می گردند.

•  سیستم لوله مرطوب (Wet Pipe System): در این نوع سیستم تمام لوله ها به طور دائمی درست تا سر آبپاش پر از آب هستند. این سیستم در اکثر ساختمان‌ ها استاندارد بوده و در آتش سوزی‌ ها سریعترین پاسخ را ارائه می‌دهد. این سیستم نباید در محل‌ هایی که احتمال یخ‌ زدگی وجود دارد به کار رود.
• سیستم لوله خشک (Dry Pipe (Pre-action) System): این نوع سیستم در سرد خانه‌ های و مکان های مشابه که دمای آنها زیر صفر و یا نزدیک به نقطه انجماد آب است کاربرد دارد. لوله ها با هوای فشرده شده شارژ می گردند، تا آب را زیر شیر کنترل نگه دارند.
• سیستم جایگزین (Alternate System): در مواردی که دما به صورت فصلی تغییر می‌کند کاربرد داشته، در تابستان برای واکنش سریع به صورت لوله مرطوب و در زمستان با هوای فشرده به صورت لوله خشک کار می کند.
•  سیستم قبل از عمل (Pre-action System): این سیستم در مناطق استفاده می شود که عواقب ناشی از تخلیه تصادفی آب، به دلیل آسیب های مکانیکی اصلاً قابل قبول نیست. نظیر محل های تجهیزات الکترونیکی و پردازش اطلاعات
• Deluge Systems: این تجهیزات آتش نشانی برای محافظت در برابر برخی خطرات خاص استفاده می شود. نظیر مکان هایی که احتمال گسترش سریع آتش سوزی وجود دارد.

سیستم های مه شکن (Water mist and fog systems):

سیستم های مه شکن با هدف خاموش کردن آتش با استفاده از حداقل مقدار آب طراحی شده‌اند. رمز‌ موفقیت آب در این روش غوطه وری قطرات کوچک آب بر روی آتش، مهار و کنترل حریق می باشد. یک سیستم بارانی سنتی عنصر گرما را از مثلث آتش حذف می کند. در حالی که در این روش دو عنصر گرما و اکسیژن از مثلث آتش حذف می گردد. این امر با پراکندگی آب از طریق نازل های مخصوص در فشار کم، متوسط یا زیاد صورت می گیرد. به طور کلی با افزایش فشار سیستم اندازه قطرات آب کاهش می‌یابد و سطح قابل پوشش را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. بنابر این منجر به تولید حجم بیشتری از بخار شده و انرژی بیشتری را از آتش می گیرد.

سیستم های مه شکن با فشار بالا در درجه اول برای محافظت از ترانسفورمر های پر از روغن طراحی شده‌اند.

 سیستم های گازی (Gaseous systems):

 سیستم های اطفاء حریق گازی با جایگزین کردن گاز های معمولی هوا که از احتراق پشتیبانی می کنند، با گاز هایی که  ضد احتراق هستند، در خاموش کردن آتش بسیار پر کاربرد می باشند. این سیستم ها که به سیستم‌ های عامل پاک نیز شناخته می‌شوند، در مقایسه با آب یا کف  به تجهیزات و وسایل موجود در اطراف آتش سوزی آسیب ناچیز یا هیچ آسیبی نمی رساند.

مدت هاست که این سیستم ها و این نوع لوازم آتش نشانی در اتاق‌ های سرور و مکان هایی با تجهیزات الکتریکی حیاتی استفاده می‌شوند.

این سیستم ها به صورت خودکار طراحی شده اند و بعد از تشخیص آتشريال گاز تا زمان ایجاد غلظت کافی برای خاموش کردن آتش منتشر می گردد. این اتاق ها باید حتما دارای سیستم های تهویه کنترل شده باشند.

 فوم آتش نشانی (Foam systems):

 سیستم فوم آتش نشانی عمدتاً برای محافظت از خطرات بزرگ ناشی از مایعات قابل اشتعال، نظیر مخازن ذخیره روغن استفاده می شود. 

فوم آتشنشانی را می توان به دو روش استفاده کرد:

1.  سیستم های خودکار: دارای کف های مخصوص بوده، تجهیزات کف‌ سازی، فوم آتش نشانی و لوله‌های متصل خروجی تشکیل شده اند. در برخی موارد طراحی آن ها به گونه ای است که با سیستم های ردیابی تلفیق شده، به طور خودکار کار می‌کنند و همچنین منجر به درآمدن صدای زنگ خطر می گردند.
2.  سیستم‌ هایی که آتش‌ نشانان تجهیزات کف سازی را به آن متصل می نماید.

 فوم با انبساط کم برای آتش سوزی مایعات قابل اشتعال کاربرد دارد.

فوم به صورت انبساط متوسط توسط هوا دهی محلول آبی یک‌ ماده کف کننده مصنوعی با انبساط متوسط ساخته می‌شود.

 فوم با انبساط زیاد معمولاً در فضا های محدود استفاده می گردد.

پودر خشک آتش نشانی Dry powder:

در این سیستم ها پودر خشک در یک سیلندر تحت فشار نگهداری می شود. با یک سیستم لوله کشی به دهانه خروجی منتقل می شود و به یک سیلندر گاز نیز متصل است. از سیستم پودر خشک برای اطفاء حریق های زیر می توان استفاده نمود.

•  جامدات قابل اشتعال
•   مایعات قابل اشتعال
•  گازها
•  فلزات قابل اشتعال

 پودر خشک اگرچه سمی نیست اما باعث از بین رفتن دید و مشکلات تنفسی می گردد. لذا قبل از استفاده باید منطقه حفاظت شده تخلیه گردد.

آزمایش، بازرسی و نگهداری سیستم‌ های آتش نشانی ثابت

به هنگام استفاده از این تجهیزات ایمنی آتش نشانی نیاز به روش‌ هایی برنامه‌ ریزی شده برای بازرسی، نگهداری و آزمایش آن ها است، تا اطمینان حاصل شود که این سیستم ها در صورت لزوم جهت حفاظت و اطفاء حریق به طور موثر کار می‌کنند . باید ترتیبی اتخاذ گردد که کلیه تجهیزات و تاسیسات جهت ایجاد ایمنی در برابر آتش به‌ طور منظم توسط فرد متخصص مورد بازرسی و آزمایش قرار گیرند.

 آموزش استفاده از تجهیزات آتش نشانی

در صورتی که در ارزیابی ریسک مشخص شد که به عنوان بخشی از اقدامات احتیاطی عمومی جهت مبارزه با آتش نیاز به تجهیزات آتش نشانی است، لازم است که اطمینان حاصل شود که افراد جهت استفاده از این تجهیزات به اندازه کافی اطلاعات دارند.

نباید از افراد بدون آموزش انتظار خاموش کردن آتش را داشته باشید. با این حال در صورت نیاز به استفاده، همه کارکنان باید با روش های صحیح استفاده از آن ها آشنا شوند.در محیط های پرخطر آموزش کارکنان در استفاده از انواع خاموش کننده ها یک اقدام ایمنی جدی می باشد.

لوازم و تجهیزات آتش نشانی آتش نشان ها

 به جز لوازمی که در بالا اشاره شد، نوع  دیگری از تجهیزات ایمنی آتش نشانی وجود دارد که توسط آتش نشان ها به هنگام شرکت در عملیات های اطفاء حریق به کار می‌رود. آتش نشانی جز شغل های پر خطر و سخت می باشد. علاوه بر مهارت و تخصص در این زمینه یک آتش نشان برای شرکت در عملیات نیاز به یک سری لوازم و تجهیزات دارد، تا علاوه بر حفظ ایمنی و سلامت خود بتواند وظایف محوله را به خوبی انجام دهد. برخی از این لوازم عبارتند از:

خودرو های آتش نشانی:

در عملیات‌های آتش‌نشانی ممکن است از انواع خودرو جهت انجام سریع و موثر اطفاء حریق استفاده شود که این خودروها عبارتند از:

•  خودرو پیشرو: این خودرو به دلیل کوچک بودن به راحتی در ترافیک حرکت کرده و مسیر را برای خودرو های عملیاتی باز می نماید.
•  خودرو پسرو :خودروهای سنگین با مخزن آب بزرگ می باشند که در جهت تامین آب زیاد بسیار مفید هستند.
• خودرو تانکر آب: خودرویی با مخزن بزرگ آب بوده که تنها در حریق های بزرگ به محل اعزام می گردد.
•  خودرو ویژه: این خودرو در حریق کارخانجات، پالایشگاه ها و آتش سوزی های وسیع کاربرد دارد.
• خودرو تجهیزات امداد و نجات: مناسب برای عملیات‌های امداد و نجات است
• خودرو با باکت: مناسب عملیات‌ های نجات و آوار برداری
•  خودرو امداد و نجات: این خودرو دارای تجهیزات تخصصی امداد و نجات است.
•  جرثقیل: در عملیات های امداد و نجات به ویژه تصادفات و سقوط اجسام سنگین کاربرد دارد.
•  بالابر: جهت امداد و نجات و تخلیه ساکنین واحد های مسکونی و تجاری در ساختمان های مرتفع کاربرد دارد.

 تجهیزات فردی آتش نشانی:

 کلاه، دستکش، لباس، کفش، ماسک اکسیژن و … همگی از تجهیزاتی هستند که آتش‌نشانان جهت حفاظت از خود به هنگام مبارزه با آتش از آن ها استفاده می نمایند. این نوع وسایل باید از نوع استاندارد تهیه و در اختیار آنان قرار گیرد. آتش‌نشان‌ ها نیز متناسب با شرایط کاری و نوع عملیات ملزم به استفاده از این وسایل جهت افزایش سطح ایمنی و سلامت خود هستند.

بورس فروش تجهیزات آتش نشانی

فروشگاه آرکو به عنوان یکی از فروشگاه های تجهیزات آتش نشانی و لوازم اطفاء حریق در بازار حسن آباد تهران فعالیت می‌نماید. این فروشگاه بورس فروش لوازم آتش نشانی بوده و همکاران ما در واحد فروش آماده ارائه لیست قیمت و مشاوره تخصصی به شما عزیزان می باشند.

تجهیزات فردی آتش نشانی

نمایندگی فروش تجهیزات آتش نشانی

 شرکت آرکو همچنین به عنوان یک توزیع کننده دارای نمایندگی فروش تجهیزات آتش نشانی در سراسر ایران است. ما مفتخریم که سال‌ ها در این زمینه فعالیت نموده و توانسته اعتماد مشتریان خود در صنایع گوناگون در زمینه لوازم ایمنی، وسایل آتش نشانی، سیستم های اعلام و اطفاء حریق و … را تامین نماییم.

تولید کننده تجهیزات آتش نشانی

تولید کنندگان تجهیزات آتش نشانی در ایرانف امروزه توانسته اند در رقابت با واردکنندگان جایگاه مناسبی را در بازار ایمنی پیدا نمایند. انواع تجهیزات آتش نشانی مطابق با استاندارد های جهانی و مطابق با استاندارد سازمان آتش نشانی در ایران تولید و عرضه می‌شود.

برخی از تولیدات حتی به کشور های همسایه صادر شده و توانسته در خاورمیانه مشتریان زیادی را جلب نماید. آرکو به عنوان یکی از تولیدکنندگان و شرکت تجهیزات آتش نشانی سالهاست که در این زمینه فعالیت داشته و تجهیزات آتش نشانی را با بالاترین کیفیت و بهترین قیمت به خریداران عرضه می نماید.